NGƯỜI CÓ QUYỀN LỢI NGHĨA VỤ LIÊN QUAN ĐẾN VỤ ÁN

NGƯỜI CÓ QUYỀN LỢI  NGHĨA VỤ LIÊN QUAN ĐẾN VỤ ÁN

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án hình sự. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án là người tham gia tố tụng. Bộ luật tố tụng hình sự quy định cụ thể các quyền và nghĩa vụ của họ trong tố tụng hình sự.

1. Khái niệm về người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án

Theo quy định tại Điều 65 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015:

“Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án hình sự.”

2. Quyền và nghĩa vụ của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án

Theo quy định tại Điều 65 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015:

“2. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án hoặc người đại diện của họ có quyền:

a) Được thông báo, giải thích quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này;

b) Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;

c) Yêu cầu giám định, định giá tài sản theo quy định của pháp luật;

d) Tham gia phiên tòa; phát biểu ý kiến, đề nghị chủ tọa phiên tòa hỏi những người tham gia phiên tòa; tranh luận tại phiên tòa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình; xem biên bản phiên tòa;

đ) Tự bảo vệ, nhờ người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình;

e) Trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;

g) Kháng cáo bản án, quyết định của Tòa án về những vấn đề trực tiếp liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của mình;

h) Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

i) Các quyền khác theo quy định của pháp luật.

3. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án có nghĩa vụ:

a) Có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

b) Trình bày trung thực những tình tiết liên quan đến quyền và nghĩa vụ của mình;

c) Chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.”

3. Bình luận quy định về người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án

Thứ nhất: Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án:

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án hình sự.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án là người không tham gia thực hiện tội phạm hoặc có tham gia, nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự và Tòa án phải xử lý quyền lợi, tài sản của họ vì liên quan đến tội phạm. Những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án thường là: người là chủ sở hữu tài sản, nhưng tài sản đó lại có trong tay người phạm tội; người được người phạm tội cho tài sản, mà tài sản đó có được do hoạt động phạm tội.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án là người tham gia tố tụng. Bộ luật tố tụng hình sự quy định cụ thể các quyền và nghĩa vụ của họ trong tố tụng hình sự.

Thứ hai: Quyền của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án:

Theo khoản 2 Điều luật đang được bình luận, người có quyền lợi. nghĩa vụ liên quan đến vụ án có các quyền sau:

– Quyền được thông báo, giải thích quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này;

– Quyền đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;

– Quyền yêu cầu giám định, định giá tài sản theo quy định của pháp luật;

– Quyền tham gia phiên tòa; phát biểu ý kiến, đề nghị chủ tọa phiên tòa hỏi những người tham gia phiên tòa; tranh luận tại phiên tòa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình; xem biên bản phiên tòa;

– Quyền tự bảo vệ, nhờ người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình;

– Quyền trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;

– Quyền kháng cáo bản án, quyết định của Tòa án về những vấn đề trực tiếp liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của mình;

– Quyền khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

– Các quyền khác theo quy định của pháp luật.

Các cơ quan tiến hành tố tụng và những người tiến hành tố tụng có trách nhiệm bảo đảm cho người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án thực hiện các quyền của họ.

Thứ ba: Nghĩa vụ của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án:

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án có những nghĩa vụ nhất định. Theo khoản 3 Điều luật đang được bình luận, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án có những nghĩa vụ sau:

– “Nghĩa vụ phải có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

– Nghĩa vụ trình bày trung thực những tình tiết liên quan đến quyền và nghĩa vụ của mình;

– Nghĩa vụ phải chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.”

Điều luật đang được bình luận có những sửa đổi, bổ sung nhất định. Đó là bổ sung quyền được thông báo, giải thích quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này; quyền yêu cầu giám định, định giá tài sản theo quy định của pháp luật; quyền tự bảo vệ, nhờ người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình; sửa đổi quyền đưa ra tài liệu, đồ vật, yêu cầu. Ngoài ra, còn bổ sung thêm một nghĩa vụ, đó là: Nghĩa vụ phải chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.